List pasterski Biskupa Łowickiego na Wielki Post 2022

6 MARCA 2022
ks. Łukasz Antczak

Posłani, aby głosić żywego Jezusa

Czcigodni Bracia w Kapłaństwie,
Przedstawiciele Życia Konsekrowanego
Drodzy Diecezjanie, Siostry i Bracia,

Z pomocą Bożej łaski wchodzimy w błogosławione dni Wielkiego Postu. Rozpoczyna się czas, w którym podejmujemy dzieła pokutne, by rozpoznać swoją sytuację, przybliżyć się do Boga i wydać walkę swoim grzechom, słabościom i zaniedbaniom. To one przecież blokują dostęp do łaski i niszczą jedność ze Stwórcą oraz z naszymi braćmi i siostrami. Rozpoczynamy czas zadumy i refleksji, postu, modlitwy i jałmużny. W tym dziele przemiany, jak ufamy, pomaga nam sam Bóg, ogarniając nas swoją miłością i przeobrażając swoją mocą nasze słabości, abyśmy mogli doświadczyć radości Świąt paschalnych.

1. Pielgrzymka wolności

Liturgia słowa dzisiejszej niedzieli ukazuje nam dwie biegnące obok siebie refleksje: pierwsza wytycza swoisty szlak wiodący przez historię zbawienia dla osiągnięcia pełnej formacji biblijnego ludu; druga ukazuje stopniowe zbliżanie się Jezusa ku paschalnemu misterium męki, śmierci i zmartwychwstania. Jest to zarazem zaproszenie dla całego Kościoła do przygotowania się do godnego świętowania najważniejszej tajemnicy naszego zbawienia. W przywołanej dziś Księdze Powtórzonego Prawa czytamy, że pierwsze plony ziemi były własnością Boga (por. Pwt 26, 10; Wj 13, 12-13), podobnie jak pierworodni synowie i zwierzęta. Składane w ofierze Bogu miały przypomnieć Izraelitom, że są przybyszami w Ziemi Obiecanej, której właścicielem jest ich Bóg-Jahwe, Bóg Jedyny (por. Wj 20, 1-6). Zatem kraj opływający w mleko i miód (Pwt 26, 9), który otrzymują, jest wyłącznym darem Boga. Istotną postawą wynikającą z wiary było zawierzenie Bogu całego życia i wdzięczność za każdy Jego dar. To wielkie wołanie o wyznanie wiary. Te słowa wypowiadał przed Bogiem każdy pobożny Izraelita: Słuchaj, Izraelu, Pan jest naszym Bogiem – Pan jedynie (Pwt 6, 4). Był on także wezwany do odczytywania wydarzeń z historii swojego życia i dziejów całego ludu w świetle osobistego powołania. Przede wszystkim chodziło o dar wolności i ziemię, oddaną narodowi wybranemu po gorzkich doświadczeniach niewoli egipskiej.

2. Wiara rozświetla i wyjaśnia

Bądź ze mną, Panie, w moim utrapieniu – śpiewaliśmy przed chwilą refren psalmu (por. Ps 91, 15). To pełna ufności modlitwa zawierzenia, w której psalmista oddaje się w opiekę opatrzności Bożej. To słynne Kto się w opiekę odda Panu swemu i całym sercem szczerze ufa Jemu. Bóg zapewnia człowiekowi, który Mu zaufa, bezpieczeństwo, podobnie jak gospodarz swemu gościowi (por. Ps 91, 1-2). Trzeba nam Boga umiłować i być Mu oddanym (por. Ps 9, 11; Iz 52, 6). Tylko wtedy, gdy pokładamy całą ufność w Bogu i Jemu oddajemy się całkowicie, możemy liczyć na Jego opiekę. Tylko wtedy, kiedy zawierzamy się Mu całkowicie, będziemy w stanie przetrwać najcięższe próby i pokonać największe przeszkody. Bóg zapewnia człowieka bezgranicznie Mu oddanego: Będzie Mnie wzywał, a Ja go wysłucham i będę z nim w utrapieniu, wyzwołę go i sławą obdarzę (Ps 91, 15). Dzisiaj św. Paweł zachęca nas, abyśmy przyjęli moc wiary i nią żyli; on podkreśla znaczenie wiary w przyjęciu usprawiedliwienia, zbawienia, które opiera się na całkowitym powierzeniu się Bogu (por. Rz 10, 8-13). Wiara usprawiedliwia bezwarunkowo i jest dla człowieka czymś bardzo osobistym, angażującym całe jego życie. Wiemy przecież, że człowiek mimo swoich chęci nie jest w stanie wypełnić wszystkich przepisów Prawa. Wiara zaś sama przez się umożliwia zbawienie, ponieważ jej istotą jest całkowite powierzenie się Bogu, który czyni wszystko, aby dać człowiekowi szczęście wieczne. To przynaglająca zachęta skierowana do każdego wierzącego w Chrystusa. Zaprasza ona do złożenia świadectwa: jeżełi ustami swoimi wyznasz, że JEZUS JEST PANEM (Rz 10, 9) i do mocnego przekonania: w swoim sercu uwierzysz, że Bóg Go wskrzesił z martwych – osiągniesz zbawienie (Rz 10, 9).

3. Bóg jest blisko

Bóg nie ma względu na ludzi – Żydów i nie-Żydów, bogatych i biednych, wierzących i wątpiących. Mówi nam św. Paweł: Nie ma już różnicy między Żydem a Grekiem. Jeden jest bowiem Pan wszystkich (Rz 10, 12). On jest Ojcem wszystkich narodów; wszystkich pokoleń, ludów i języków (Ap 7, 9). On rozdziela swe bogactwa wszystkim, którzy Go wzywają (Rz 10, 12). Jego zbawienie jest blisko każdego człowieka, dosłownie na jego ustach i w jego sercu – w dniach pokoju i w chwilach pokuszenia. Jednak wiara jest ostatecznie darem Boga (por. Rz 10, 13-15).
Przez zewnętrzne wyznanie wiary człowiek wchodzi do społeczności zbawionych, czyli do Kościoła. Uniwersalizm zbawienia wymaga wiary sercem i wyrażenia jej ustami w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa (por. Rz 10, 9). Wewnętrznemu przylgnięciu serca odpowiada zewnętrzne wyznaniu wiary, jak to ma miejsce podczas chrztu świętego. Czterdzieści dni Wielkiego Postu związane są, jak słyszeliśmy, z czterdziestoma dniami spędzonymi przez Jezusa na pustyni (por. Łk 4, 1-2). On poszcząc przez czterdzieści dni na pustyni, własnym przykładem uświęcił okres pokuty – modli się Kościół w jednej z prefacji. Nasze zaangażowanie we właściwe przeżywanie tego uświęconego czasu, może stać się uczestnictwem w zmaganiach Zbawiciela, w tym, czego doświadczył i co osiągnął przez swój post i doznawanie pokusy. Chrystus nas pragnie wspierać w tym procesie przemiany własnego życia, dlatego w Eucharystii karmi nas Chlebem z nieba – swoim Ciałem — które ożywia naszą wiarę, rozwija nadzieję, umacnia miłość (Modlitwa po Komunii). Będzie nieustannie powtarzał: Bierzcie i jedzcie ….Bierzcie i pijcie (por. Mt 26, 26-28).

4. Bóg jest wierny

Oto w takiej atmosferze dzisiejszej liturgii Słowa rozpoczyna się okres czterdziestodniowej odnowy i nawrócenia, który ma stać się okazją do pogłębienia przeżycia misterium Chrystusa w uroczystościach paschalnych. Mamy rozważać tajemnice naszego zbawienia, aby wydać właściwe owoce życia chrześcijańskiego, tak osobistego jak i społecznego (por. Kol 1, 10). Każde „tak” wypowiadane przed Bogiem jest przyjęciem Jego planu, zarazem porażką szatana. Taka była również droga Jezusa. Ten model może się spełnić w naszym życiu – na mocy zwycięstwa wysłużonego przez Jezusa w Jego paschalnym misterium. Po raz kolejny idziemy z Jezusem na pustynię i z Nim stajemy wobec pokus, które przynosi szatan – nieprzyjaciel Boga i człowieka. To pokusa zamiany kamieni w chleb; ilu już obiecywało dostatek i raj na ziemi. Człowiek jest nie tylko istotą materialną, lecz także duchową i z tego powodu ma zabiegać o to, co duchowe i o to, co materialne; tę proporcję zachowamy wsłuchując się w glos Jezusa, który mówi: Syn Człowieczy nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć i dać swoje życie jako okup za wielu (Mt 20, 28). W kolejnych pokusach diabeł chciał nakłonić Jezusa do władzy jedynie ziemskiej (por. Łk 4, 5-8) oraz do wystawienia Boga na próbę (por. Łk 4, 9-12). Skuteczną obroną jest oparcie się na Słowie Bożym i służbie Bogu. Trzy pokusy: głód ciała, pragnienie sławy, pragnienie bogactwa. Wydawało się, że pierwsza pokusa jest najlżejsza, następne coraz trudniejsze. Tymczasem nie każdy chce być sławnym, nie każdy chce rządzić, mieć nowoczesny samochód, najnowszych smartfon, ale każdy zmaga się ze słabością ciała.
Trzy pokusy wydobyte w tak krótkim tekście, ukazują autentyzm człowieczeństwa Jezusa i człowieczeństwa naszego. Jezus wybiera inne szczęście, dla wielu z nas niepojętne. Jest jednak pewne, jeśli ufamy Słowu Bożemu, nigdy się nie załamiemy. Gdy ktoś chce zawrzeć pakt z diabłem i jego ludźmi – zawsze kiepsko na tym wyjdzie.

5. Wierność Bogu w każdej sytuacji

Wielki Post to dobry czas na przypomnienie sobie treści Dekalogu i innych uniwersalnych wskazań, często ogólnoludzkich, wobec współczesnych pokus, zagrożeń i manipulacji wartościami (por. Wj 20, 1-21). Posągi dawnych bożków z kamienia czy drewna zastąpili współcześni, żywi bogowie marketingu, ideolodzy i aktywiści, propagatorzy zgubnych myśli i postaw. Im to coraz częściej kłania się współczesny człowiek i podąża za nimi, za nic mając przykazania i Ewangelię. Sprzedając Chrystusa już nie za trzydzieści srebrników (por. Mt 26, 14-16), za miejsce na pierwszych stronach gazet, za pierwszą pozycję na liście próżnych celebrytów lub najbogatszych ludzi świata. Współcześni egoiści, mają się bardzo dobrze w oczach świata, wręcz dzisiejszy świat im schlebia. Co ich spotyka później? O tym zazwyczaj już się nie mówi, o to się nie pyta. Bogacze i celebryci, dewastatorzy bezczeszczący świątynie Pana – po latach zostają sami, niejednokrotnie doświadczani chorobą, samotnością, starością. Uczynny diabeł, a tylu ich było, już nie przychodzi z propozycją zrobienia intratnego interesu, tylko ze złowrogim szyderstwem, i zazwyczaj zostają sami, więcej samotni. Nawet diabeł ich opuścił. Może były próby wiary, ale okazały się dla wielu za trudne albo i je wręcz odrzucono – w imię pychy, pieniądza, złudnych idei i własnych przywar. A może czasem i my sami nie staliśmy się dla nich mocnymi i przekonującymi świadkami wiary? Ale oto czas Wielkiego Postu dany jest do każdemu. Zatem nie ma ludzi na straconych pozycjach, przegranych czy odrzuconych. Nawet w ostatniej chwili życia, jak Dobry Łotr (por. Łk 23, 39-43), jeżeli ustami swoimi wyznają, że JEZUS JEST PANEM i w sercu swoim uwierzą, że Bóg Go wskrzesił z martwych – osiągną zbawienie (por. Rz 10, 9). To jest niezwykła perspektywa, nieustannie oczekującego Bożego miłosierdzia. To jest nasz Bóg, piękny Bóg, który nigdy nie przestaje kochać pięknego człowieka, choć – w swym egoizmie – zranionego różnymi grzechami.

6. Wyposażeni w dary łaski

Przypomnij my sobie jeszcze raz: Jezus w swym nauczaniu przywołuje trzy podstawowe filary w walce ze złem i w przemianie ludzkiego serca: modlitwa, post i jałmużna. Bez nich trudno mówić o drodze ku świętości. Modlitwa to wyraz zaufania Bogu (por. Mt 6, 5-6). Modlący się nie liczy na siebie, ale na Stwórcę, który może wszystko uczynić. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego (Łk 1, 37) – zapewnia Maryję Archanioł Gabriel. Post wymaga ograniczenia tego, co niekonieczne, aby ochotnie przyjmować umartwienie, ale zawsze czynione z miłością (por. Mt 6, 16-18). W poście można pokonać słabości swej natury i unikać okazji do grzechu, które niesie świat. Jałmużna oznacza umiejętność podzielenia się z innymi tym, co się posiada (por. Mt 6, 2-4). Przykazanie miłości bliźniego nie straciło swej mocy. Kiedy człowiek pomaga innym, upodabnia się do Boga, stając się dobrym Samarytaninem (por. Łk 10, 30-42).
Niech tegoroczny Wielki Post będzie czasem wzajemnej bliskości z Panem. Swoje utrapienia złączmy z Jego utrapieniami, swoje krzyże – z Jego krzyżem, a wtedy – jak zapewnia nas psalmista – nie będziemy musieli się o nic martwić: Przerzuć swą troskę na Pana, a On cię podtrzyma; nie dopuści nigdy, by miał się zachwiać sprawiedliwy (Ps 55, 23; por. 1 P 5, 7). To przecież Jezusa Chrystus włączył nad do wspólnoty wierzących i w Jego łaskach możemy się wzajemnie wspomagać.
Drodzy Siostry i Bracia,
Dni Wielkiego Postu niech staną się pięknym czasem refleksji nad naszą wiarą i wiarą naszych bliskich. Z ufnością i pokorą wracajmy do wspólnotowej modlitwy, zwłaszcza do niedzielnej Eucharystii. Poczujmy na nowo ten wielki dar, którego nam tak bardzo brakuje: nic go nie zastąpi. Oczyszczajmy zatem nasze sumienia i serca przez pokutę i nawrócenie oraz radość doświadczenia Bożego miłosierdzia. Wówczas święta paschalne będą darem radości zmartwychwstałego Pana.
Przyjmijcie dar naszej więzi w wierze, nadziei i miłości. Błogosławieństwo Boga Wszechmogącego Ojca i Syna, i Ducha Świętego niech Was umacnia i Wam towarzyszy na dni wielkopostnej odnowy. Amen.

+ Andrzej Franciszek Dziuba