Wskazania i uwagi Wydziału Duszpasterskiego Kurii Diecezjalnej w Łowiczu ws. pomocy uchodźcom z Ukrainy
L.dz. 339/2022 Łowicz, 18.03.2022 r.
Do wszystkich kapłanów,
osób życia konsekrowanego,
wiernych świeckich Sióstr i Braci, tworzących diecezję Łowicką.
- Wszyscy jesteśmy głęboko poruszeni horrorem wojny, która w ostatnich dniach, na skutek rosyjskiej agresji, dotknęła naród ukraiński i innych mieszkańców tego kraju. Niosące zniszczenie i śmierć działania zbrojne Rosji już zmusiły do ucieczki blisko 3 mln ludzi. Prawie 2 mln z nich znalazło bezpieczne schronienie w Polsce, w miejscach zorganizowanych przez Władze naszego kraju, samorządy i udostępnionych przez przedsiębiorców (hotele, pensjonaty, domy wypoczynkowe, szkoły etc.). Również w domach polskich rodzin, w klasztorach, domach rekolekcyjnych, parafiach uciekinierzy wojenni znajdują dach nad głową. Począwszy od właścicieli mieszkań i osób zakupujących potrzebne artykuły dla uciekających przed wojną, po Władze Państwowe z głębokim współczuciem poszukujemy możliwych i adekwatnych form reakcji na ten trudny do wyobrażenia dramat. Także Kościół włącza się, we właściwy sobie sposób, w działania pomocowe a niekiedy sam je inspiruje.
- Już w pierwszych dniach wojny na Ukrainie, 25 lutego br., Biskup Łowicki zwrócił się do mieszkańców naszej diecezji z prośbą o modlitwę oraz post w intencji pokoju. Wszystkim, którzy odpowiedzieli na ten apel wyrażamy podziękowania i prosimy, aby modlitwa pełna wiary nie ustawała, aby nasze domy i kościoły rozbrzmiewały modlitwą ufną i wytrwałą. Zachęcamy wszystkich wiernych naszej diecezji do podejmowania nadal, w miarę możliwości zdrowotnych, postu o chlebie i wodzie w piątki Wielkiego Postu, ofiarując go w intencji pokoju. Biskup Andrzej, w łączności z całym polskim Kościołem, zachęcił do przeprowadzenia zbiórki pieniężnej w Środę Popielcową i Pierwszą Niedzielę Wielkiego Postu. Hojność ofiarodawców w wielu parafiach była ogromna, dzięki czemu nasza diecezja, jedna z najmniejszych w Polsce pod względem ilości wiernych, mocno wsparła pomoc, jaką Caritas Polska cały czas niesie potrzebującym pomocy na terenie Ukrainy a także przybywającym do naszego kraju i naszej diecezji. Za ten gest dobroci i zrozumienia sytuacji, jaką przeżywamy należą się słowa wdzięczności.
- Zgodnie z ewangeliczną zasadą: „niech nie wie twoja lewa ręka, co czyni prawa” (Mt 6, 3) dokonuje się obecnie w Polsce i w naszej diecezji wiele dobra. Nie o wszystkim informujemy, nie o wszystkim wiemy. Czas na podsumowanie tego co się dzieje, w różnych płaszczyznach (duchowej, materialnej, społecznej, kulturalnej), jeszcze z pewnością przyjdzie. Tym niemniej warto powiedzieć o kilku sprawach, związanych z pomocą uchodźcom w naszej diecezji, o których wiadomo, a które cieszą, dają nadzieję i inspirują innych.
a/ Praktycznie we wszystkich domach zakonnych żeńskich i męskich na terenie naszej diecezji (jest ich blisko 30) bądź to już znajdują się uchodźcy bądź są dla nich przygotowane miejsca. Dla przykładu : Żdżary i dom sióstr Nazaretanek, Kutno Woźniaków i dom rekolekcyjny księży Salezjanów, Miasteczko Krwi Chrystusa w Chrustach k/Rawy Mazowieckiej, dom nowicjatu księży Zmartwychwstańców w Radziwiłłowie Mazowieckim czy dom sióstr Wspomożycielek w Nowym Mieście.
b/ Diecezjalny Dom Rekolekcyjny w Strzegocinie, został zgłoszony przez diecezjalną Caritas, jako miejsce na przyjęcie 40 osób. Wolontariusze ze wspólnot z sąsiednich parafii przygotowali dom na przyjęcie dzieci z wychowawcami z Ukrainy.
c/ W Łowiczu w budynku Kurii został uruchomiony przez diecezjalną Caritas punkt pomocy dla obywateli Ukrainy. Są tam wydawane produkty żywnościowe, ubrania i środki czystości.
d/ W wydzielonej części budynku Wyższego Seminarium Duchownego w Łowiczu, zgodnie z poleceniem Biskupa, zostały przygotowane przez wspólnotę seminaryjną i naszą Caritas pomieszczenia dla kilku rodzin z Ukrainy
e/ Przedszkola i szkoły prowadzone przez naszą diecezję jak również przez zgromadzenia zakonne, podobnie jak inne placówki oświatowe, otworzyły swoje drzwi dla dzieci i młodzieży z Ukrainy, pomagając im także materialnie w rozpoczęciu nauki
f/ Z kilku dużych parafii pojechały na Ukrainę transporty z zebranymi przez parafian darami, m.in. z Sochaczewa, Rawy Mazowieckiej, Krośniewic.
g/ Wielu księży Proboszczów podkreśla bardzo dobrą współpracę z samorządami, na których spoczywa główny ciężar organizowania pomocy, w tej trudnej i nowej sytuacji. Wszystko wskazuje na to, że ta współpraca będzie potrzebna i będzie wymagała od nas wszystkich, jeszcze wiele cierpliwości, wytrwałości i kreatywności.
h/ We wszystkich parafiach są sprawowane Msze święte i trwają modlitwy o pokój, w których uczestniczą niekiedy obywatele Ukrainy, m.in. w Łęczycy, Głownie.
- Pomoc uchodźcom jest autentycznym świadectwem prawdziwie humanitarnej i chrześcijańskiej postawy. Oddolne, spontaniczne działania w ostatnich dniach, także te, o których była mowa wcześniej, to przykłady niezwykłej wyobraźni miłosierdzia, uzdalniającej do przekraczania własnej wygody i przyzwyczajeń w celu pospiesznego zaradzenia krzywdzie bliźniego. W uciekających matkach z dziećmi, w chorych i starszych widzimy dziś Świętą Rodzinę, uciekającą przed śmiercią do Egiptu.
- Musimy jednak pamiętać, że samo humanitarne przyjęcie wojennych uciekinierów jest tylko pierwszym etapem stojącego przed Państwem i społeczeństwem (w większej części katolickim) wyzwania wyrażonego w słowach Jezusa Chrystusa: byłem przybyszem a przyjęliście Mnie (Mt 25, 35). W perspektywie długoterminowej przed przybyszem i wspólnotą stoją kolejne zadania związane już z procesem integracji. W takiej sytuacji wejście uchodźców do społeczeństwa wymaga od nich usamodzielnienia się, nieodłącznie związane jest z akceptacją lokalnej kultury, obowiązującego prawa, przestrzegania zasad bezpieczeństwa społecznego. Obecna sytuacja wymaga podjęcia trudu mądrego zarządzania procesem integracji społecznej. Trzeba się do niego przygotować i jak najszybciej go rozpocząć, mając jednocześnie na uwadze nie tylko dbałość o integrację uchodźców z polskim społeczeństwem, ale również wspieranie integracji wewnątrz samej społeczności ukraińskiej w Polsce i wzmacnianie jej zasobów, aby jej przedstawiciele byli również – kiedy tylko będzie to możliwe – zdolni do powrotu do swojego kraju i podjęcia się jego odbudowy
- Musimy jednak wiedzieć, że przyjęcie migrantów i uchodźców wiąże się nieuchronnie z napięciami w społeczeństwie przyjmującym. Najczęściej powstają one na tle dostępu do zasobów dóbr, rywalizacji o miejsca pracy, poczucia niesprawiedliwego traktowania w zakresie edukacji, służby zdrowia czy możliwości korzystania z pomocy społecznej. Istnieje realne niebezpieczeństwo, że spontaniczna gościnność i serdeczność ze strony Polaków po dłuższym czasie mogą przerodzić się w niechęć do uchodźców. Jest to wyzwanie dla instytucji państwowych i samorządów. Niezwykły jednak potencjał tkwi w mądrym duszpasterskim towarzyszeniu procesom pomagania i integracji. Głos duszpasterzy, wyjaśniający, jednoczący i łagodzący, może mieć duże znaczenie dla kształtowania klimatu społecznego. Najgorszym scenariuszem w tym przypadku jest zawsze wykorzystanie pojawiających się trudności przez populistyczne grupy społeczne i polityczne dla własnych interesów.
- Wszystkim wiernym chcemy za papieżem Franciszkiem przypomnieć, że w każdym z uchodźców „jest obecny Jezus zmuszony, jak w czasach Heroda, do ucieczki, aby siebie ocalić. Jesteśmy wezwani, by w ich twarzach rozpoznać oblicze Chrystusa głodnego, spragnionego, nagiego, chorego, obcego i więźnia, który jest dla nas wyzwaniem (por. Mt 25, 31-46). Jeśli Go rozpoznamy, to my będziemy Mu dziękować za to, że mogliśmy Go spotkać, miłować i służyć Mu” (Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy, 2020). Niech te słowa w okresie tegorocznego Wielkiego Postu będą dla nas szczególnym drogowskazem. Towarzysząc w drodze krzyżowej uchodźców, doświadczonych wojną, cierpieniem i lękiem o najbliższych – za przykładem św. Weroniki i Szymona z Cyreny – nie przegapmy okazji do ulżenia ich położeniu, na miarę możliwości, kompetencji i wrażliwości każdego z nas.
- Duszpasterzy pragniemy zachęcić, by nie ustawali w spieszeniu z pomocą wraz ze swoimi parafianami. Od słowa i gotowości do inicjowania działań duszpasterzy niezwykle wiele dziś zależy. Niech wzorem miłosierdzia dla wszystkich kapłanów będzie postać Dobrego Samarytanina, który nie pozostał obojętnym na niedolę drugiego człowieka.
- Apelujemy również do wszystkich mediów, w szczególności katolickich, aby poświęciły swój czas i zasoby dla rzetelnej informacji, ukazywania świadectwa ewangelicznego podejścia do obcych w naszej społeczności, którzy dzięki miłosierdziu i mądrej pomocy staną się w szczególny sposób naszymi siostrami i braćmi.
WIKARIUSZ BISKUPI
ds. duszpasterskich i katechetycznych
ks. Sławomir Sobierajski
Tekst, w oparciu o Komunikat Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Migracji, Turystyki i Pielgrzymek w sprawie pomocy uchodźcom z Ukrainy, oprac. Ks. Sławomir Sobierajski