Wszystkich Świętych w Żelaznej
09:00, 11:30, 17:00
Dni powszednie:
17:00
09:00, 11:30, 17:00
Dni powszednie:
17:00
1 listopada - Wszystkich Świętych
Rys historyczny: Parafia została erygowana prawdopodobnie w XV w. Na podstawie Liber beneficiorum Jana Łaskiego wiadomo, że na początku XVI w. istniał tu kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych. Patronat należał do dziedzica wsi, wojewody rawskiego Prandoty. Proboszczem był Mateusz z Konina, który do pomocy miał dwóch wikariuszy i sługę kościelnego; utrzymywał ich z własnych dochodów plebańskich. Pierwszy kościół, prawdopodobnie drewniany, nie przetrwał długo, bowiem w 1584 r. miejscowy dziedzic Żelaznej i Trzciannej, M. Trzciński, wybudował nowy, drewniany, pod tym samym tytułem. Kościół ten istniał dwieście lat. Jak informuje zapis wizytacyjny archidiakona łowickiego ks. Józefa Marcinkowskiego, w 1762 r. był on zniszczony, chylący się ku upadkowi. Dlatego wkrótce potem, w latach 1778-1785, po pożarze starego kościoła, z fundacji Józefa Łuszczewskiego, starosty mszczonowskiego, wzniesiono nową, obecnie istniejącą świątynię, dedykowaną niezmiennie Wszystkim Świętym.
Ta neoklasycystyczna, murowana budowla na rzucie prostokąta posiada kolebkowe sklepienie. Ściany zdobią pilastry dźwigające belkowanie. Chór został umieszczony w szerokim przęśle kolebkowym. Całą polichromię wykonano według projektu Pawła Mitki. Fasadę i przybudówki zwieńczono trójkątnymi szczytami. Nad prostokątnym portalem wykonano okulus z wizerunkiem Matki Bożej. W centrum ołtarza głównego znajdują się obrazy z końca XVIII w.: Chrystus Ukrzyżowany, a nad nim Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. Po bokach umieszczono figury świętych dominikańskich oraz obrazy: z lewej Matki Bożej z Dzieciątkiem, z prawej św. Andrzeja Boboli. Za ołtarzem dobudowano wąską zakrystię. Świątynię zdobią dwa tradycyjne ołtarze boczne: jeden poświęcony jest Naj świętszemu Sercu Pana Jezusa, z figurką św. Antoniego, drugi – Matce Bożej Różańcowej i św. Józefowi. Wszystkie ołtarze wsparte są na bogato zdobionych rzymskich kolumnach z pozłacanymi głowica mi i bazami. We wnętrzu rozmieszczono stacje Drogi Krzyżowej, namalowane przez Stanisława Zarnickiego w 1886 r. W kościele są 8-głosowe organy z 1830 r. oraz usytuowana w bocznej kruchcie kropielnica z granitu, będąca jedynym świadkiem minionej przeszłości. Według prof. Chwalisława Zielińskiego jest to dawna kamienna chrzcielnica, pochodząca z XII w., starsza od chrzcielnic tego typu znajdujących się w archikolegiacie w Tumie koło Łęczycy, czy w Sulejowie nad Pilicą.
Opracował: ks. kan. dr Paweł Staniszewski