św. Marcina biskupa w Słubicach

adres
Miejscowości należące do parafii
Msze Święte
Dane o parafii
Osoby

Rys historyczny: Według tradycji parafia miała być erygowana już w XIV w., ale nie zachowały się informacje źródłowe dla poparcia tej tezy. Najpewniej miejscowość Słubice należała pierwotnie do pobliskiej parafii w miejscowości Jamno, którą w 1292 r. książę Bolesław darował biskupstwu poznańskiemu, mającemu tutaj odtąd swój dwór. Siedem lat później wybudowany został w Jamnie kościół pw. św. Marcina i erygowana przy nim parafia. Właściciele Słubic, Słubiccy, przed rokiem 1616 ufundowali w kościele parafialnym kaplicę z ołtarzem, zwaną kaplicą Słubickich. Przy niej Słubiccy utrzymywali duchownego altarzystę, którego zadaniem było regularne odprawianie Mszy św. za zmarłych fundatorów oraz ich przodków. Parafia Jamno była rozległa, dlatego z czasem w Słubicach pobudowana została (nie wiadomo kiedy i przez kogo; prawdopodobnie przez Słubickich) drewniana kaplica, pełniąca rolę kościółka filialnego. Na pewno nie było jednak przy niej parafii, co poświadcza Regestr Diecezjów Fr. Czaykowskiego z lat 1783-1784, informujący, iż miejscowość Słubice należała wówczas do parafii Jamno. Świadczą o tym także przechowywane w Archiwum Państwowym w Płocku wspólne dla parafii Jamno i filii Słubice dziewiętnastowieczne księgi metrykalne.

W latach 1789-1791 dziedzic Słubic, hrabia Józef Andrzej Mikorski, podkomorzy gostyński i kasztelan rawski, ufundował w Słubicach nowy, murowany (z cegieł i kamieni) kościółek klasycystyczny według projektu Hilarego Szpilowskiego, pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, uposażając przy nim kapelana. Miał on formę czworoboku ściętego na rogach od wewnątrz, z czworokątna absydą i był wyposażony w trzy ołtarze. W kościółku został ustawiony okazały pomnik nagrobny Andrzeja Stanisława Młodziejowskiego, biskupa poznańskiego i kanclerza wielkiego koronnego, zmarłego w 1780 r. Wykonawcą pomnika był rzeźbiarz królewski Jakub Monaldi. Ustawiając w słubickim kościele pomnik kontrowersyjnego biskupa, hrabia Mikorski chciał się pochwalić dobrymi układami z biskupem i kanclerzem wielkim koronnym. W 1850 r. nowymi właścicielami Słubic zostali Potoccy z Wilanowa.

W 1854 r., po spaleniu kościoła parafialnego w Jamnie, siedzibę parafii przeniesiono do Słubic, a w Jamnie na miejscu nieistniejącego kościoła postawiono krzyż i pozostawiono cmentarz grzebalny w szczerym polu, z upływem czasu zdewastowany, na którym zachowały się stare nagrobki. Wtedy hrabia August Potocki powiększył kościół w Słubicach, dobudowując dwie boczne kaplice, co nadało mu obecną formę krzyża. Kolatorka, hrabina Augustyna Potocka, podarowała kościołowi zachowany do dzisiaj, pięknie rzeźbiony posąg św. Magdaleny, ustawiony następnie na bogato zdobionym konfesjonale po prawej stronie kościoła.

Obecnie kościół zdobi fasada w formie łuku triumfalnego z wysoką wnęką arkadową na osi, flankowaną toskańskimi pilastrami. Na jej szczycie znajdują się rzeźby świętych Apostołów Piotra i Pawła. Od 2004 r. na kościelnej wieży zamontowany jest zegar. W zaprojektowanym przez Hilarego Szpilowskiego ołtarzu głównym znajduje się siedemnastowieczny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem oraz ozdobne tabernakulum. W lewym ołtarzu bocznym umieszczona jest rzeźba Jezusa Ukrzyżowanego, a w prawym obraz patrona parafii i kościoła, św. Marcina. Między dwoma witrażowymi oknami, po lewej stronie, znajduje się ołtarz boczny z obrazem Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Klasycystyczna ambona i chrzcielnica powstały po 1791 r., prawdopodobnie według projektu Hilarego Szpilowskiego. Kosz ambony jest puklowany, ozdobiony zwisami z liści laurowych. Czasza chrzcielnicy jest również puklowana, z motywami książki i krzyża na pokrywie.

Opracował: ks. kan. dr Paweł Staniszewski