św. Wawrzyńca w Kutnie

adres
Miejscowości należące do parafii
Msze Święte
Dane o parafii

Rys historyczny: Pierwsza wzmianka o parafii pw. św. Wawrzyńca męczennika pochodzi z 1301 r. i wspomina o Michale rektorze, czyli proboszczu kościoła w Kutnie. Jest to rok oficjalnie przyjęty przez władze kościelne, choć wiadomo, że musiał istnieć dużo wcześniej. Pierwsza, drewniana świątynia powstała zapewne na przełomie XII i XIII w., w trakcie akcji zakładania małych
parafii wiejskich. Był to kościółek w stylu zbliżonym do gotyku; spłonął w 1476 r. Wojewoda łęczycki Mikołaj z Kutna wystawił w 1483 r. z cegły i kamienia nowy, murowany kościół.

Świątynia była jednonawowa, oskarpowana, z wyodrębnionym, mniejszym prezbiterium, zamkniętym trójbocznie. Od wschodu wznosiła się czworoboczna wieża, a od strony południowej przylegała do świątyni zakrystia oraz skarbiec. Przy nawie głównej usytuowana była kapliczka św. Anny z bocznym wejściem. 11 VI 1546 r. ks. Jan Kokalewski, kanonik gnieźnieński, administrator archidiecezji gnieźnieńskiej po śmierci arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego Piotra Gamrata, prymasa Polski, erygował przy kościele mansjonarię, podnosząc parafię do godności prepozytury parafialnej z kolegium mansjonarzy. Istniała ona w drugiej połowie XVIII w.: 6 XI 1765 r. arcybiskup metropolita gnieźnieński Władysław Łubieński, prymas Polski, mianował dwóch wikariuszy do tegoż kościoła. Przy kościele, w bezpośredniej bliskości jego murów, istniał cmentarz parafialny, na którym chowano zmarłych do końca XVIII w. W 1883 r., ze względu na wysoki stopień zniszczenia, gmach kościoła postanowiono rozebrać. Budowę nowego, obecnego kościoła, zaprojektowanego przez znanego inż. arch. Konstantego Wojciechowskiego, zakończono w 1886 r.

Kościół w obecnym kształcie powstał przez nadbudowanie nowego kościoła na starym, który następnie został rozebrany. Konsekracji świątyni dokonał biskup sufragan warszawski Kazimierz Ruszkiewicz. Została ona częściowo zniszczona w 1918 r. Remontowano ją m.in. w 1921 r. Przed II wojną światową posługę rozpoczęli tutaj ks. Michał Woźniak, proboszcz, i ks. Michał Oziębłowski, wikariusz, zamęczeni w obozie koncentracyjnym w Dachau, a beatyfikowani przez św. Jana Pawła II w 1999 r.

W czasie II wojny światowej kościół został zdewastowany, okupant urządził w nim magazyn zboża, a przedmioty liturgiczne rozkradziono. Byli w nim także przetrzymywani kutnowscy Żydzi. Do kultu Bożego przywrócił go ks. Bronisław Pągowski. Na jego apel wierni przeprowadzili zbiórkę metali półszlachetnych na dzwony, które poświęcił 4 XI 1950 r. biskup sufragan warszawski Zygmunt Choromański.

Dzisiaj kościół bazylikowy, neogotycki, z czerwonej cegły, orientowany, posiada dwie wieże, z umieszczonym na szczycie jednej z nich zegarem. W zewnętrznej ścianie prezbiterium znajduje się renesansowe epitafium plebana kościoła kutnowskiego Stanisława Suchodolskiego, zmarłego w 1536 r., przeniesione ze starej budowli. Wnętrze zachowuje neogotyckie wyposażenie. W absydzie prezbiterium stoi wielki ołtarz główny z figurą Pana Jezusa Ukrzyżowanego. Ołtarze boczne poświęcone są Matce Bożej Różańcowej i Przemienieniu Pańskiemu. Mniejsze ołtarzyki dedykowane są: Matce Bożej Nieustającej Pomocy, św. Antoniemu, św. Maksymilianowi i św. Judzie Tadeuszowi. Dekretem z dnia 29 X 2015 r. biskup łowicki Andrzej F. Dziuba na czas Świętego Roku Miłosierdzia ustanowił w miejscowym kościele parafialnym Bramę Miłosierdzia.

Opracował: ks. kan. dr Paweł Staniszewski