św. Michała Archanioła w Chruślinie

adres
Miejscowości należące do parafii
Msze Święte
Dane o parafii
Osoby

Rys historyczny: Parafia Chruślin powstała przed 1366 r. – pod tą datą w Inwentarzu Księstwa Łowickiego czytamy, iż arcybiskup metropolita gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki, nadając wójtostwo w Lisiewicach niejakiemu Michałowi, zobowiązał go do oddawania mesznego plebanowi chruślińskiemu. Zatem już wtedy istniała parafia i kościół. Zapis wizytacyjny archidiakona łowickiego ks. Józefa Marcinkowskiego z 1763 r. stwierdza, że ówczesny kościół ufundował i w roku 1556 konsekrował arcybiskup metropolita gnieźnieński Mikołaj Dzierzgowski, prymas Polski, co sugeruje napis na kamiennej płycie nad „ślepym” oknem wschodniej elewacji. Z kolei na piaskowcowej futrynie okna zakrystii od strony północnej wyryta jest data 1538, która podważa zapis wizytacyjny z 1761 r.

Prawdopodobnie w latach trzydziestych XVI w. rozpoczęto restaurację kościoła od przybudowania do niego zakrystii w 1538 r., co potwierdzałoby przykrycie jej oddzielnym dachem, a prymas Dzierzgowski (arcybiskupem gnieźnieńskim był od 1546 r.) kontynuował dzieło restauracji-przebudowy, a doprowadziwszy je do końca na nowo konsekrował świątynię w 1556 r. Grubość murów i kształt cegły wskazuje, iż kościół (istniejący do dzisiaj) zbudowano w pierwszej połowie XV w. Przed rokiem 1570 (być może przy okazji konsekracji) przy kościele powstała prepozytura parafialna z kolegium mansjonarzy, jednak wizytator w 1763 r. już o niej nie wspomina. Stwierdza tylko, iż w parafii duszpasterstwo prowadziło dwóch kapłanów: proboszcz z wikariuszem. W 1651 r. powstał przy parafii tzw. szpital, czyli przytułek dla osób bezdomnych. Istniał on jeszcze w 1763 r., ale był w stanie wymagającym restauracji. W 1868 r. gospodarz ze wsi Bocheń, Marcin Flis, sfinansował renowację (pozłocenie) ołtarza głównego w kościele oraz dwóch bocznych. W latach siedemdziesiątych XIX w. ówczesny proboszcz, ks. Michał Machnikowski, odnowił wewnątrz cały kościół, wstawiając nowe okna z witrażami oraz wymienił pokrycie dachu.

Obecny kościół w Chruślinie pw. św. Michała Archanioła to budynek z cegły, gotycko-renesansowy, jednonawowy, orientowany, wzniesiony na planie prostokąta, z węższym, prawie kwadratowym prezbiterium, zamkniętym półkolistą absydą. Przy prezbiterium jest przybudówka mieszcząca zakrystię i skarbczyk. Po bokach nawy znajdują się przedsionek i kruchta. Nad szczytem góruje wieżyczka na sygnaturkę w kształcie okrągłej latarni. Ściany nawy i prezbiterium podzielone są wnękami arkadowymi, ponad arkadami w dolnej części podniebienia sklepiennego rząd ślepych arkadek. W wydzielonym półkolistą tęczą prezbiterium stoi ołtarz główny, wczesnobarokowy, z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1635 r., w sukienkach w stylu regencji, fundacji arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego Jana Wężyka, prymasa Polski. W nawie stoją osiemnastowieczne barokowe ołtarze boczne: po lewej stronie z płaskorzeźbą św. Mikołaja i obrazem Najświętszego Serca Pana Jezusa, po prawej stronie z obrazami św. Walentego i św. Michała Archanioła.

Opracował: ks. kan. dr Paweł Staniszewski