św. Katarzyny w Rzeczycy

adres
Miejscowości należące do parafii
Msze Święte
Dane o parafii
Osoby

Rys historyczny: Pierwsza wzmianka o Rzeczycy pochodzi z dnia 15 VI 1335 r., kiedy to w Metryce Królewskiej wymieniono ją jako wieś królewską. Najbardziej wiarygodny zapis o istnieniu Rzeczycy stanowi Kronika Jana Długosza, w której czytamy, iż w 1400 r. król Władysław specjalnym aktem nadał Uniwersytetowi Krakowskiemu uposażenie kanclerstwa rzeczyckiego, w skład którego wchodziły dochody Rzeczycy. Kronikarz zapisał, iż Rzeczyca była królewską wsią, posiadającą drewniany kościół, ufundowany i uposażony przez polskich monarchów jeszcze w XIV w. Prawdopodobnie w tym samym wieku dokonano erekcji parafii. Pierwsza pewna wiadomość o istnieniu parafii w Rzeczycy pochodzi z 31 XII 1364 r. Proboszczem był wówczas Stanisław. Sama parafia istniała zapewne już w pierwszej połowie XIV w., a może nawet w wieku XIII. Argumentem przemawiającym za tą hipotezą może być fakt, iż do rzeczyckiego kościoła spływała dziesięcina ze wsi podlegających później innym parafiom. W 1521 r. stał tu kościół pw. św. Katarzyny. Oprócz proboszcza pracowało w parafii dwóch wikariuszy, utrzymywanych z plebańskiego stołu.

12 IV 1547 r. kościół parafialny w Rzeczycy wraz ze swoim uposażeniem został włączony do kolegiaty w Wolborzu, w celu erygowania przy niej kantorii. Tak więc do 1819 r. rzeczyckie beneficjum parafialne stanowiło uposażenie prałata kantora Kolegiackiej Kapituły w Wolborzu. Pod koniec XVI w. świątynia w Rzeczycy spłonęła. Prawdopodobnie w 1614 r. kolejny drewniany
kościół ufundował Mateusz Grotowski, dziedzic Grotowic, należących do parafii. Wizytujący parafię w 1762 r. archidiakon łowicki ks. Józef Marcinkowski zanotował, iż drewniany kościół w Rzeczycy pw. św. Katarzyny był nowo wybudowany i poświęcony przez Wojciecha Dzięcielskiego, primiceriusa (przewodniczącego) Kapituły w Wolborzu w 1754 r., z czterema ołtarzami, jednak
nie konsekrowany, przy którym od 1711 r. istniało Bractwo Św. Różańca. Przy kościele z mandatu proboszcza – prepozyta duszpasterzował kapłan z tytułem prebendarza wieczystego. Prawo patronatu należało do biskupa włocławskiego, który proboszczami mianował prałatów kantorów Kapituły Wolborskiej.

W 1768 r. arcybiskup metropolita gnieźnieński Gabriel Podoski, prymas Polski, erygował przy kościele Bractwo św. Anny. W latach 1779-1804 plebanem w Rzeczycy był Jędrzej Kitowicz, autor Opisu obyczajów i Pamiętników – czyli Historii Polski, znakomitych dzieł literatury obyczajowej czasów saskich. Ksiądz Kitowicz zmarł i został pochowany na cmentarzu przy świątyni; później przeniesiono zwłoki w sąsiedztwo kaplicy na cmentarzu. Kościół z początku XVII w. istniał jeszcze na początku lat osiemdziesiątych XIX stulecia. Musiał być jednak bardzo zniszczony, skoro w Słowniku Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich z 1889 r. czytamy: „obecnie ma powstać kościół murowany”. Rzeczywiście, w latach 1889-1890, staraniem ks. Mieczysława Skarżyńskiego wybudowana została dzisiejsza murowana świątynia według projektu Kornela Szrettera. Jej konsekracji dokonał 11 VI 1891 r. arcybiskup metropolita warszawski Wincenty Chościak-Popiel.

Neorenesansowy, inspirowany renesansem włoskim jednonawowy kościół wzniesiono na rzucie krzyża, z dwuwieżową fasadą. Sklepienie ozdobiono kasetonami. Wewnątrz znajduje się pięć ołtarzy: główny poświęcony Matce Bożej Częstochowskiej, z obrazem zdobionym złotymi sukienkami, boczne oddają hołd św. Józefowi, Matce Bożej Różańcowej, Chrystusowi Ukrzyżowanemu oraz przedstawiają scenę Zwiastowania Maryi. W ostatnim ołtarzu znajdują się relikwie bł. Stanisława Papczyńskiego. Do wyposażenia kościoła należy także piaskowcowa chrzcielnica, dwie kamienne chrzcielnice, służące jako kropielnice, ambona z ciemnobrązowego drewna oraz 12-głosowe organy. Ściany zdobią współczesne stacje Drogi Krzyżowej, wiele obrazów świętych, cytaty biblijne oraz tablica upamiętniająca wspomnianego ks. Jędrzeja Kitowicza. W roku 2005 kościół został wpisany do rejestru zabytków. W latach 2005-2010, dzięki ofiarności parafian i dofinansowaniu przez Ministra Kultury i Dziedzic twa Narodowego, dokonano renowacji dachu, zespołu witraży i elewacji kościoła.

Opracował: ks. kan. dr Paweł Staniszewski